NGHIÊN CỨU CHẾ PHẨM ĐUỔI MUỖI AEDES TỪ TINH DẦU TỰ NHIÊN

Nguyễn Thị Minh Xuân; Nguyễn Thị Minh Nguyệt; Lê Thị Kiều My

doi:10.34238/tnu-jst.12648

NGHIÊN CỨU CHẾ PHẨM ĐUỔI MUỖI AEDES TỪ TINH DẦU TỰ NHIÊN

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 21/04/25 Ngày hoàn thiện: 28/05/25 Ngày đăng: 28/05/25

Các tác giả

1. Nguyễn Thị Minh Xuân , Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng
2. Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng
3. Lê Thị Kiều My, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng

Tóm tắt

Sản phẩm đuổi muỗi từ tinh dầu cung cấp một giải pháp thay thế bền vững cho các phương pháp kiểm soát muỗi từ hoá chất tổng hợp và giúp chống lại các bệnh như sốt xuất huyết và Zika. Nghiên cứu này đã phát triển một sản phẩm đuổi muỗi tự nhiên sử dụng tinh dầu từ lá trầu không, sả Java và quế để nhắm mục tiêu vào muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Công thức này có chứa 0,8% poly(ethylene glycol) làm chất cố định và được đánh giá bằng mô hình thử nghiệm lồng không có tình nguyện viên với chất dẫn dụ da nhân tạo, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc về y đức. Sắc ký khí khối phổ (GC-MS) đã xác định các hợp chất chính trong sản phẩm, bao gồm chavibetol, citronellal và cinnamaldehyde. Sản phẩm đạt được thời gian bảo vệ hoàn toàn là 3,93 ± 0,21 giờ đối với A. aegypti và 5,10 ± 0,78 giờ đối với A. albopictus, dài hơn đáng kể so với nhóm đối chứng. Những kết quả này làm nổi bật tiềm năng kiểm soát muỗi hiệu quả của công thức này, với poly(ethylene glycol) giúp tăng cường thời gian bảo vệ. Mặc dù vậy, các nghiên cứu thực địa trong tương lai cần được thực hiện để xác nhận hiệu quả thực tế của nó.

Từ khóa

Tinh dầu đuổi muỗi; Tinh dầu lá trầu; Tinh dầu sả Java; Aedes aegypti; Aedes albopictus

Toàn văn:

PDF (English)

Tài liệu tham khảo

[1] World Health Organization, “Vector-borne diseases fact sheet,” 2024. [Online]. Available: https://www.who.int/news-room/fact-sheets. [Accessed April 20, 2025].

[2] D. R. Swale et al., “Neurotoxicity and Mode of Action of N, N-Diethyl-Meta-Toluamide (DEET),” PLOS ONE, vol. 9, no. 8, Aug. 2014, Art. no. e103713.

[3] K. Jetter and T. D. Paine, “Consumer preferences and willingness to pay for biological control in the urban landscape,” J. Biol. Con., vol. 30, no. 2, pp. 312-322, June 2004.

[4] T. M. X. Nguyen et al., “Herbal essential oils as the alternative repellent against mosquitoes,” Univ. Danang - J. Sci. Technol., vol. 21, no. 8.2, pp. 24–30, Aug. 2023.

[5] H. A. Luker et al., “Repellent efficacy of 20 essential oils on Aedes aegypti mosquitoes and Ixodes scapularis ticks in contact-repellency assays,” Sci. Rep., vol. 13, no. 1, Jan. 2023, Art. no. 1705.

[6] Y. Trongtokit et al., “Comparative repellency of 38 essential oils against mosquito bites,” Phytother Res., vol. 19, no. 3, pp. 303–309, Apr. 2005.

[7] A. Navayan et al., “Evaluation of the Mosquito Repellent Activity of Nano-sized Microemulsion of Eucalyptus globulus Essential Oil Against Culicinae,” Jundishapur J. Nat. Pharm. Prod., vol. 12, no. 4, Nov. 2017, Art. no. e55626.

[8] S. Songkro et al. “Effects of Glucam P-20, Vanillin, and Fixolide on Mosquito Repellency of Citronella Oil Lotion,” J. Med. Entomol., vol. 49, no. 3, pp. 672-677, May 2012.

[9] H. A. Luker, “A critical review of current laboratory methods used to evaluate mosquito repellents,” Front. Insect Sci., vol. 4, Jan. 2024, Art. no. 1320138.

[10] M. Moreno-Gómez et al., “Two New Alternatives to the Conventional Arm-in-Cage Test for Assessing Topical Repellents,” J. Med. Entomol., vol. 20, no. 10, pp. 1-13, Jan. 2021.

[11] N. L. Achee, “Considerations for the Use of Human Participants in Vector Biology Research: A Tool for Investigators and Regulators,” Vector Borne Zoonotic Dis., vol. 15, no. 2, pp. 89-102, Feb. 2015.

[12] Y. Morimoto et al., “New mosquito repellency bioassay for evaluation of repellents and pyrethroids using an attractive blood-feeding device,” Parasites & Vectors, vol. 14, March 2021, Art. no. 151.

[13] Hoa Thom Co La, “Certificate of Analysis - Piper Betle essential oil – Physical and Chemical properties,” 2020. [Online]. Available: https://hoathomcola.vn [Accessed May 19, 2025].

[14] Hoa Thom Co La, “Certificate of Analysis - Citronella essential oil – Physical and Chemical properties,” 2019. [Online]. Available: https://hoathomcola.vn [Accessed May 19, 2025].

[15] Hoa Thom Co La, “Certificate of Analysis - Cinnamon essential oil – Physical and Chemical properties,” 2019. [Online]. Available: https://hoathomcola.vn [Accessed May 19, 2025].

[16] T. M. N Nguyen and T. M. X. Nguyen, “Prediction of chemical components that affect the mosquito-repellent ability of essential oils using multiple linear regression techniques,” TNU J. Sci. Tech., vol. 229, no. 14, pp. 271-279, Nov. 2024.

[17] F. Bencsits, “Composition containing citronella java oil and use thereof for repelling insects,” U. S. Patent 7144591B2 , 05 Dec. 2006.

[18] O. Aschenbrennera and P. Styring, “Comparative study of solvent properties for carbon dioxide absorption,” Energy Environ. Sci., vol. 3, pp. 1106-1113, Jun. 2010.

[19] Biorender, “Insect rearing cage,” 2025. [Online]. Available: https://www.biorender.com/ [Accessed May 26, 2025].

[20] R. P. Adams, “Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectrometry,” J. Am. Soc. for Mass Spectrom., vol. 18, no. 5, pp. 803–806, May 2007.

[21] C. J. McMeniman et al., “Multimodal integration of carbon dioxide and other sensory cues drives mosquito attraction to humans,” Cell, vol. 156, no. 5, pp. 1060-1071, Feb. 2014.

[22] A. A. Costa et al., “Repellent and Larvicidal Activity of the Essential Oil From Eucalyptus nitens Against Aedes aegypti and Aedes albopictus (Diptera: Culicidae),” J. Med. Entomol., vol. 54, no. 3, pp. 670-676, May 2017.

[23] M. Wheelwright, C. R. Whittle, and O. Riabinina., “Olfactory systems across mosquito species,” Cell Tissue Res., vol. 383, no. 1, pp. 75-90, Jan. 2021.

[24] Z. Lin et al., “Comparative studies on low-temperature pyrolysis products of pure PEG and PEG/nano-Co₃O₄ by Py-GC/MS,” J. Anal. Appl. Pyrolysis, vol. 81, no. 1, pp. 121–126, Jan. 2008.

DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.12648

Các bài báo tham chiếu

Hiện tại không có bài báo tham chiếu



Ghi nhớ