ĐẶC TÍNH PHÂN BỐ, DẠNG LIÊN KẾT HÓA HỌC, VÀ ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ RỦI RO SỨC KHỎE ĐỐI VỚI CON NGƯỜI TỪ KIM LOẠI NICKEL  TRONG CÁC MẪU BỤI ĐƯỜNG

Nguyễn Thị Thu Thúy

doi:10.34238/tnu-jst.8343

ĐẶC TÍNH PHÂN BỐ, DẠNG LIÊN KẾT HÓA HỌC, VÀ ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ RỦI RO SỨC KHỎE ĐỐI VỚI CON NGƯỜI TỪ KIM LOẠI NICKEL TRONG CÁC MẪU BỤI ĐƯỜNG

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 15/07/23 Ngày hoàn thiện: 28/09/23 Ngày đăng: 28/09/23

Các tác giả

Nguyễn Thị Thu Thúy , Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên

Tóm tắt

Nghiên cứu đánh giá hàm lượng tổng và các dạng liên kết của Ni trong 33 mẫu bụi đường, các mẫu được thu thập tại các khu vực công nghiệp, đô thị và ngoại thành thuộc các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội và Hải Phòng. Các mẫu bụi được phân tích trên thiết bị ICP/MS, mẫu phân tích dạng áp dụng theo quy trình chiết tuần tự Tessier cải tiến. Hàm lượng Ni trong mẫu tổng nằm từ 43,4 đến 70,1 mg/kg đối với khu công nghiệp, từ 91,1 đến 237 mg/kg đối với khu đô thị và 69,7 đến 93,5 mg/kg đối với khu ngoại thành. Tỷ lệ % phân bố các dạng liên kết của Ni tập trung chủ yếu trong dạng cặn dư (52,3 - 73,9%) > dạng liên kết hữu cơ (11,8 – 23,9%) > dạng oxit Fe-Mn (7,24-16,4 %) > dạng trao đổi và dạng cacbonat (6,3 – 7,67%). Dạng di động chiếm tỷ lệ % cao hơn trong các khu vực công nghiệp, đô thị và thấp hơn trong khu ngoại thành. Nguy cơ rủi ro không gây ung thư HI và nguy cơ gây ung thư CR cũng được đánh giá trong các mẫu bụi đối với cả trẻ em và người lớn. Kết quả cho thấy, không có nguy cơ rủi ro đáng kể (HI <1). Tuy nhiên, nguy cơ đối với trẻ em cao gấp từ 2,78 đến 9,31 lần so với người lớn. Các giá trị CR tìm được đều thấp hơn ngưỡng cho phép (10^-6), cho thấy không có nguy cơ ung thư đối với trẻ em và người lớn.

Từ khóa

Bụi đường; Dạng liên kết; Công nghiệp; Đô thị; Ngoại thành

Toàn văn:

PDF

Tài liệu tham khảo

[1] US Environmental Protection Agency, Locating and Estimating Air Emissions from Sources of Nickel, Environmental Protection Agency, 1984.

[2] J. Jonidi, M. Kermani, R. R. Kalantary, and H. Arfaeinia, "The effect of traffic on levels, distribution and chemical partitioning of harmful metals in the street dust and surface soil from urban areas of Tehran, Iran," Environmental Earth Sciences, vol. 77, pp. 1-17, 2018.

[3] W. Begum, S. Rai, S. Banerjee, S. Bhattacharjee, M. H. Mondal, A. Bhattarai, and B. Saha, "A comprehensive review on the sources, essentiality and toxicological profile of nickel," RSC advances, vol. 12, no. 15, pp. 9139-9153, 2022.

[4] M. C. Yebra-Biurrun and J. M. Castro-Romero,"Speciation of dissolved trace nickel in environmental waters by on-line sonodigestion-flow injection solid phase extraction coupled to flame atomic absorption spectrometry," Am. J. Anal. Chem., vol. 2, no. 02, pp. 116-125, 2011.

[5] M. Nordberg, G. F. Nordberg, B. A. Fowler, and L. Friberg, Handbook on the Toxicology of Metals, Ed. 3rd, Elsevier Science, 2011, pp. 717-738.

[6] K. K. Das, S. W. Das, and S. A. Dhundasi, “Nickel, its adverse effects and oxidative stress,”
Indian J. Med. Res., vol. 128, pp. 412–425, 2008.

[7] R. L. Prueitt, W. Li, Y. C. Chang, P. Boffetta, and J. E. Goodman, "Systematic review of the potential respiratory carcinogenicity of metallic nickel in humans," Critical Reviews in Toxicology, vol. 50, no. 7, pp. 605-639, 2020.

[8] M. Janas, A. Zawadzka, and R. Cichowicz, "The influence of selected factors on leaching of metals from sewage sludge," Environmental Science and Pollution Research, vol. 25, pp. 33240-33248, 2018.

[9] M. Cempel and G. Nikel, "Nickel: A review of its sources and environmental toxicology," Polish Journal of Environmental Studies, vol. 15, no. 3, pp. 375–382, 2006.

[10] T. T. T. Nguyen, T. X. Vuong, T. L. Nguyen, and B. M. Tu, "Chemical Speciation, Risk Assessment, and Pollution Level of Lead Metals in Road Dust of some Industry Zones and Urban Areas in Northern Vietnam," VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, vol. 38, pp. 1109-1114, 2022.

[11] T. T. T. Nguyen, A. Q. Hoang, X. T. Vuong, V. D. Nguyen, G. H. Pham, and T. B. Minh, "Comprehensive insight into heavy metal (loid)s in road dust from industrial and urban areas in northern Vietnam: concentrations, fractionation characteristics, and risk assessment," International Journal of Environmental Analytical Chemistry, 2022, doi: 10.1080/03067319.2022.2098478.

[12] A. Tessier, P. G. C. Campbell, and M. Bisson, “Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals,” Analytical Chemistry, vol. 51, no. 7, pp. 844-851, 1979

[13] D. L. Vu, T. V. Nguyen, H. Q. Trinh, V. T. Dinh, and T. T. H. Pham, "Speciation of heavy metals in sediment of Tri An lake," Journal of analytical sciences, vol. 20, pp. 161-172, 2015.

[14] T. T. T. Nguyen, T. H. Nguyen, Q. V. Pham, V. H. Chu, and V. T. Vu, "Evaluation of daily intake dose and carcinogenic risk from pb, as and cd emissions in fly ash, bottom ash of some waste incinerators," TNU Journal of Science and Technology, vol. 228, no. 02, pp. 273-279, 2023.

[15] J. K. Nduka, C. J. Nwaro, and T. E. Ezenwa, "Occupational exposure to lead poisoning, a public health concern," in Proceeding of 31st International Annual Conference of the Chemical Society of Nigeria. September 22nd–26th, 2008, pp. 695-697.

[16] A. Roy and J. A. Stegemann, "Nickel speciation in cement-stabilized/solidified metal treatment filtercakes," Journal of Hazardous Materials, vol. 321, pp. 353-361, 2017.

[17] Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR), The ATSDR 2011, Substance Priority List. U.S. ATSDR, Atlanta, GA, 2011.

[18] R. V. Burg and D. Liu, "Toxicology update," J. Appl. Toxicol, vol. 13, pp. 435-439, 1993.

[19] C. Men, R. Liu, F. Xu, Q. Wang, L. Guo, and Z. Shen, “Pollution characteristics, risk assessment, and source apportionment of heavy metals in road dust in Beijing, China,” Science of the Total Environment, vol. 612, pp. 138–147, 2018.

[20] C. Men, R. Liu, F. Xu, Q. Wang, L. Guo, and Z. Shen, "Pollution characteristics, risk assessment, and source apportionment of heavy metals in road dust in Beijing, China," Science of the Total Environment, vol. 612, pp. 138-147, 2018.

[21] G. Zhao, R. Zhang, Y. Han, J. Meng, Q. Qiao, and H. Li, "Pollution characteristics, spatial distribution, and source identification of heavy metals in road dust in a central eastern city in China: a comprehensive survey," Environmental Monitoring and Assessment, vol. 193, no. 12, pp. 1-13, 2021.

[22] D. Moskovchenko, R. Pozhitkov, A. Soromotin, and V. Tyurin, "The content and sources of potentially toxic elements in the road dust of surgut (Russia)," Atmosphere, vol. 13, no. 1, pp. 1-30, 2021.

[23] W. A. Jadoon, W. Khpalwak, R. C. G. Chidya, S. M. M. A. Abdel-Dayem, K. Takeda, M. A. Makhdoom, and H. Sakugawa, "Evaluation of levels, sources and health hazards of road-dust associated toxic metals in Jalalabad and Kabul Cities, Afghanistan," Archives of Environmental Contamination and Toxicology, vol. 74, no. 1, pp. 32-45, 2018.

[24] G. Yıldırım and Ş. Tokalıoğlu, "Heavy metal speciation in various grain sizes of industrially contaminated street dust using multivariate statistical analysis," Ecotoxicology and Environmental Safety, vol. 124, pp. 369-376, 2016.

[25] H. Li, X. Qian, W. Hu, Y. Wang, and H. Gao, "Chemical speciation and human health risk of trace metals in urban street dusts from a metropolitan city, Nanjing, SE China," Science of the Total Environment, vol. 456, pp. 212-221, 2013.

[26] B. Keshavarzi, Z. Tazarvi, M. A. Rajabzadeh, and A. Najmeddin, "Chemical speciation, human health risk assessment and pollution level of selected heavy metals in urban street dust of Shiraz, Iran," Atmospheric Environment, vol. 119, pp. 1-10, 2015

[27] H. Wang, Y. Zhao, T. R. Walker, Y. Wang, Q. Luo, H. Wu, and X. Wang, "Distribution characteristics, chemical speciation and human health risk assessment of metals in surface dust in Shenyang City, China," Applied Geochemistry, vol. 131, 2021, Art. no. 105031.

DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.8343

Các bài báo tham chiếu

Hiện tại không có bài báo tham chiếu



Ghi nhớ