ĐÁNH GIÁ ĐỘ HỮU THỤ CỦA HẠT PHẤN VÀ NHỮNG THAY ĐỔI HÌNH THÁI BÊN NGOÀI CỦA CÂY CON LAI LAN HÀI TRONG NUÔI CẤY IN VITRO

Vũ Quốc Luận; Phạm Thị Kim Linh; Tạ Đình Vương; Đỗ Mạnh Cường; Nguyễn Thị Như Mai; Hoàng Hải Đăng; Phan Xuân Huyên; Nguyễn Văn Bình; Hoàng Thanh Tùng; Nguyễn Bá Nam; Lê Văn Thức; Phạm Thị Thanh Vân; Phạm Ngọc Duy; Nguyễn Ngọc Sơn; Dương Tấn Nhựt

doi:10.34238/tnu-jst.12303

ĐÁNH GIÁ ĐỘ HỮU THỤ CỦA HẠT PHẤN VÀ NHỮNG THAY ĐỔI HÌNH THÁI BÊN NGOÀI CỦA CÂY CON LAI LAN HÀI TRONG NUÔI CẤY IN VITRO

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 13/03/25 Ngày hoàn thiện: 12/06/25 Ngày đăng: 12/06/25

Các tác giả

1. Vũ Quốc Luận , Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
2. Phạm Thị Kim Linh, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
3. Tạ Đình Vương, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
4. Đỗ Mạnh Cường, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
5. Nguyễn Thị Như Mai, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
6. Hoàng Hải Đăng, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
7. Phan Xuân Huyên, Viện Khoa học Sự sống - VAST, Đà Lạt
8. Nguyễn Văn Bình, Trường Đại học Đà Lạt
9. Hoàng Thanh Tùng, Trường Đại học Đà Lạt
10. Nguyễn Bá Nam, Trường Đại học Đà Lạt
11. Lê Văn Thức, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt
12. Phạm Thị Thanh Vân, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt
13. Phạm Ngọc Duy, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt
14. Nguyễn Ngọc Sơn, Trường Cao đẳng Đà Lạt
15. Dương Tấn Nhựt, Viện Khoa học Sự sống - VAST

Tóm tắt

Lai tạo giống là một trong những phương pháp hữu hiệu nhằm tạo ra các cây con lai mang những đặc điểm về hình thái trung gian hoặc khác biệt hoàn toàn so với cây bố mẹ. Trong quá trình lai giống, chất lượng hạt phấn và bầu nhụy quyết định đến khả năng đậu trái và phát triển của hạt trong tương lai. Trong nghiên cứu này, các bông hoa nở sau 3, 4, 5, 6 và 7 ngày được tiến hành thụ phấn nhân tạo và thụ phấn chéo giữa hai loài Hài Táo và Hài Hồng. Tỉ lệ đậu trái nhân tạo cao nhất đạt 36,66% (Hài Hồng), 66,66% (Hài Táo) và cây lai chéo đạt 26,66% (Hài Táo). Hạt lan nảy mầm cao nhất trên môi trường ½SH với tỉ lệ 60,33% (hạt lai), 75,00% (Hài Hồng) và 84,66% (Hài Táo). Cây con lai sinh trưởng và phát triển thấp hơn so với cây bố mẹ về chiều dài lá, khối lượng tươi. Chiều rộng lá là sự kết hợp trung gian giữa cấy bố và cây mẹ. Lá của cây con lai có sự thay đổi về hình dạng với lá ngắn và có hình elip với những đốm lớn màu trắng nằm ở mặt trên và những đốm màu tím lợt nằm ở mặt dưới lá. Cây con lai có bộ nhiễm sắc thể là 2n = 32, bộ nhiễm sắc thể của cây mẹ (Hài Táo, 2n = 38) và cây bố (Hài Hồng, 2n = 26).

Từ khóa

Bộ nhiễm sắc thể; Cây con lai; Lan Hài; Nảy mầm; Thụ phấn

Toàn văn:

PDF

Tài liệu tham khảo

[1] M. Jangyukala and L. Hemanta, “Review on advances in production of hybrids in orchids,” STM Journals, vol. 10, no. 3, pp. 15-20, 2021.

[2] L. V. Averyanop, K. L Phan, and T. H Nguyen, “Natural intraspecific hybridization in the genus Paphiopedilum (Orchidaceae: Cypripedioideae) in Vietnam,” Orchids, no. 76, pp. 209-219, 2007.

[3] W. N. Chang and S. Esther, “Influence of temperature, time of day, and flower age on pollen germination, stigma receptivity, pollen tube growth, and fruit set of Allium cepa L,” Journal of the American Society for Horticultural Science, vol. 101, no. 1, pp. 81-83, 1976.

[4] D. T. P. Phan, T. D Nguyen, and V. B. Vu, “Pollen fertility at different flowering times and its effect on seed setting of some bitter gourd (Momordica charantia L.) varieties in Ho Chi Minh city,” Viet Nam Journal of Science and Technology, vol. 66, no. 2, pp. 39-43, 2024.

[5] K. Balilashaki, S. Gantait, R. Naderi, and V. Maryam, “Capsule formation and asymbiotic seed germination in some hybrids of Phalaenopsis, influenced by pollination season and capsule maturity,” Physiology and Molecular Biology of Plants, vol. 21, no. 3, pp. 341-347, 2015.

[6] B. Long, X. Alex, Niemiera, C. Zhi-ying, and L. Chun-lin, “In vitro propagation of four threatened Paphiopedilum species (Orchidaceae),” Plant Cell, Tissue and Organ Culture, no. 10, pp. 151-162, 2010.

[7] S. J. Zeng, K. L. Wu, J. A. T. da Silva, J. Zhang, Z. Chen, N. Xia, and J. Duan, “Asymbiotic seed germination, seedling development and reintroduction of Paphiopedilum wardii Sumerh., an endangered terrestrial orchid,” Scientia Horticulturae, no. 138, pp. 198-209, 2012.

[8] R. L. M. Pierik, P. A. Sprenkels, B. Van Der Harst and Q. G. Van Der Meys, “Seed germination and further development of plantlets of Paphiopedilum ciliolare Pfitz in vitro,” Scientia Horticulturae, no. 34, pp. 139-153, 1988.

[9] E. S. W. Utami, H. Purnobasuki, T. Soedarti, and S. Hariyanto, “Asymbiotic seed germination and in vitro seedling development of Paphiopedilum liemianum fowlie, an endangered terrestrial orchid in northern sumatra, Indonesia,” Journal of Plant Sciences, vol. 10, no. 1, pp. 25-34, 2015.

[10] V. S. Ragu, R. Ombokou, R. Repin, D. Molidin, R. Miadin, and Z. A. Aziz, “In vitro seed germination of Paphiopedilum lowii, an endangered slipper orchid in north Borneo,” Biodiversitas, vol. 23, no. 11, pp. 5687-5694, 2022.

[11] Q. L. Vu, P. H. Nguyen, X. C. Hoang, T. H Trinh, T. H Vu, B. N Nguyen, K. T. Do, and D. T. N Duong, “Micropopagation of Paphiopedilum callosum,” Vietnam Journal of Biotechnology, vol. 10, no. 3, pp. 487-494, 2012.

[12] Q. Liu, X. L. Wang, P. M. Finnega, and J. Y. Gao, “Reproductive ecology of Paphiopedilum spicerianum: Implications for conservation of a critically endangered orchid in China,” Global Ecology and Conservation, no. 23, pp. 1-8, 2020.

[13] H. Lesar, N. Čeranič, D. Kastelec, and Z. Luthar, “Asymbiotic seed germination of Phalenopsis Blume orchids after hand pollination,” Acta agriculturae Slovenica, vol. 99, no. 1, pp. 5-11, 2012.

[14] Y. K. Tu, H. W. Chen, K. Y. Tseng, Y. C. Lin, and B. J. Kuo, “Morphological and genetic characteristics of F1 hybrids introgressed from Brassica napus to B. rapa in Taiwan,” Botanical Studies, vol. 61, no. 1, pp. 1-13, 2020.

[15] Z. Wan, Y. Tan, M. Shi, Y. Xu, N. Aryamanesh, and G. Yan, “Interspecific introgression of male sterility from tetraploid oilseed Brassica napus to diploid vegetable B. rapa through hybridisation and backcrossing,” Crop and Pasture Science, no. 64, pp. 652-659, 2013.

DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.12303

Các bài báo tham chiếu

Hiện tại không có bài báo tham chiếu



Ghi nhớ