Chia sẻ bài báo qua Email TÁI CẤU TRÚC MÔ HÌNH NĂNG LỰC – ĐỘNG LỰC – CƠ HỘI TRONG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC: VAI TRÒ TRUNG GIAN CỦA NĂNG LỰC ĐỔI MỚI TỔ CHỨC TẠI CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ Ở VIỆT NAM
Thông tin bài báo
Ngày nhận bài: 20/08/25 Ngày hoàn thiện: 24/09/25 Ngày đăng: 24/09/25Các tác giả
1. Ngô Bá Thành
, Trường Đại học Nha Trang2. Phạm Thế Anh, Trường Đại học Nha Trang
3. Nguyễn Thị Hồng Đào, Trường Đại học Nha Trang
Tóm tắt
Nghiên cứu này xem xét việc ứng dụng khung năng lực - động lực - cơ hội như một cấu trúc học tập nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực và hình thành năng lực đổi mới tổ chức trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại nền kinh tế chuyển đổi. Khảo sát 412 nhà quản lý cấp trung và cấp cao thuộc ba lĩnh vực gồm công nghệ kỹ thuật, chế biến nông sản và thương mại dịch vụ tại Việt Nam cho thấy năng lực học tập, động lực học tập nội tại và cơ hội học tập xã hội đều có ảnh hưởng tích cực đến phát triển nguồn nhân lực, trong đó, cơ hội học tập xã hội là yếu tố mạnh nhất. Phát triển nguồn nhân lực tác động đáng kể đến năng lực đổi mới tổ chức, từ đó cải thiện kết quả kinh doanh, dù mức độ còn khiêm tốn. Kết quả nhấn mạnh vai trò trung gian của phát triển nguồn nhân lực và gợi ý các doanh nghiệp cần tích hợp đồng bộ các yếu tố học tập, định vị phát triển nguồn nhân lực như một đòn bẩy chiến lược và khai thác học tập phi chính thức phù hợp đặc thù ngành.
Từ khóa
Toàn văn:
PDFTài liệu tham khảo
[1] D. J. Teece, “Explicating dynamic capabilities: The nature and microfoundations of (sustainable) enterprise performance,” Strategic Management Journal, vol. 28, no. 13, pp. 1319-1350, 2007, doi: 10.1002/smj.640.
[2] World Bank, Vietnam economic update: Strengthening productivity for sustainable growth. Washington, DC: World Bank Group, 2023.
[3] T. N. Garavan, “A strategic perspective on human resource development,” Advances in Developing Human Resources, vol. 9, no. 1, pp. 11–30, 2007, doi: 10.1177/1523422306294492.
[4] E. Appelbaum, T. Bailey, P. Berg, and A. L. Kalleberg, Manufacturing advantage: Why high-performance work systems pay off. Ithaca, NY: Cornell University Press, 2000, doi: 10.7591/9781501725004.
[5] A. C. Bos-Nehles, K. Townsend, K. Cafferkey, and J. Trullen, “Examining the Ability, Motivation and Opportunity (AMO) framework in HRM research: Conceptualization, measurement and interactions,” International Journal of Management Reviews, vol. 25, no. 4, pp. 725–739, 2023, doi: 10.1111/ijmr.12332.
[6] B. Harney and H. Alkhalaf, “A quarter-century review of HRM in small and medium-sized enterprises (SMEs): Capturing what we know, and exploring where we need to go,” Human Resource Management, vol. 60, no. 1, pp. 5–29, 2021, doi: 10.1002/hrm.22021.
[7] J. A. Zhang and F. Edgar, “HRM systems and employee performance: The role of AMO theory and HR attributions,” International Journal of Human Resource Management, vol. 33, no. 4, pp. 645-676, 2022, doi: 10.1080/09585192.2020.1818486.
[8] I. M. Prieto and M. Pérez-Santana, “Managing innovative work behavior: The role of human resource practices,” Personnel Review, vol. 43, no. 2, pp. 184–208, 2014, doi: 10.1108/PR-11-2012-0199.
[9] T. Andreeva, M. Vanhala, A. Sergeeva, P. Ritala, and A. Kianto, “When the fit between HR practices backfires: Exploring the interaction effects between rewards for and appraisal of knowledge behaviours on innovation,” Human Resource Management Journal, vol. 27, no. 2, pp. 209-227, 2017, doi: 10.1111/1748-8583.12134.
[10] H. Shipton, M. A. West, J. Dawson, K. Birdi, and M. Patterson, “HRM as a predictor of innovation,” Human Resource Management Journal, vol. 16, no. 1, pp. 3–27, 2006, doi: 10.1111/j.1748-8583.2006.00002.x.
[11] N. T. Le, “Industry differences in innovation capability: Evidence from Vietnamese SMEs,” Journal of Business Research, vol. 157, 2023, Art. no. 113625, doi: 10.1016/j.jbusres.2022.113625.
[12] N. T. Son, B. Lee, and H. Kim, “Industry-specific effects of innovation practices on firm performance in emerging markets,” Journal of Business Research, vol. 144, pp. 799–810, 2022, doi: 10.1016/j.jbusres.2022.02.037.
[13] J. Purcell, N. Kinnie, S. Hutchinson, B. Rayton, and J. Swart, “Understanding the people and performance link: Unlocking the black box,” Human Resource Management Journal, vol. 29, no. 1, pp. 21-40, 2019, doi: 10.1111/1748-8583.12246.
[14] J. A. Marin-Garcia, “Development and validation of a scale to measure high-involvement innovation practices in manufacturing companies,” Journal of Business Research, vol. 134, pp. 500–512, 2021, doi: 10.1016/j.jbusres.2021.05.036.
[15] T. Alkhalaf, “The effect of employees’ abilities on knowledge sharing and innovative work behaviour: Evidence from the banking sector,” International Journal of Human Resource Management, vol. 34, no. 4, pp. 623-646, 2023, doi: 10.1080/09585192.2021.1891112.
[16] E. L. Deci and R. M. Ryan, “The ‘what’ and ‘why’ of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior,” Psychological Inquiry, vol. 11, no. 4, pp. 227–268, 2000, doi: 10.1207/S15327965PLI1104_01.
[17] M. V. Pham, T. Binh, and L. N. K. Duong, “How social capital affects innovation, marketing innovation, and entrepreneurial orientation: The case of SMEs in Ho Chi Minh (Vietnam),” Journal of Innovation and Entrepreneurship, vol. 12, no. 1, 2023, Art. no. 81, doi: 10.1186/s13731-023-00350-8.
[18] J. Barney, “Firm resources and sustained competitive advantage,” Journal of Management, vol. 17, no. 1, pp. 99–120, 1991, doi: 10.1177/014920639101700108.
[19] R. M. Grant, “Toward a knowledge-based theory of the firm,” Strategic Management Journal, vol. 17, no. S2, pp. 109–122, 1996, doi: 10.1002/smj.4250171110.
[20] D. E. Guest, “Human resource management and performance: A review and research agenda,” International Journal of Human Resource Management, vol. 8, no. 3, pp. 263-276, 1997, doi: 10.1080/095851997341630.
[21] K. Jiang, D. P. Lepak, J. Hu, and J. C. Baer, “How does human resource management influence organizational outcomes? A meta-analytic investigation of mediating mechanisms,” Academy of Management Journal, vol. 55, no. 6, pp. 1264–1294, 2012, doi: 10.5465/amj.2011.0088.
[22] Á. López-Cabrales and R. Valle-Cabrera, “Sustainable HRM strategies and employment relationships as drivers of the triple bottom line,” Human Resource Management Review, vol. 30, no. 3, 2020, Art. no. 100689, doi: 10.1016/j.hrmr.2019.100689.
[23] T. Q. Tran, V. H. Nguyen, and T. T. H. Nguyen, “The effect of innovation on competitive advantage and SMEs performance in Vietnam: The moderating role of customer orientation,” Journal of Business Research, vol. 175, 2024, Art. no. 114268, doi: 10.1016/j.jbusres.2024.114268.
[24] H. Seeck and M.-R. Diehl, “A literature review on HRM and innovation: Taking stock and future directions,” International Journal of Human Resource Management, vol. 28, no. 6, pp. 913–944, 2017, doi: 10.1080/09585192.2016.1143862.
[25] J. E. Delery and D. H. Doty, “Modes of theorizing in strategic human resource management: Tests of universalistic, contingency, and configurational performance predictions,” Academy of Management Journal, vol. 39, no. 4, pp. 802–835, 1996, doi: 10.5465/256713.
[26] T. Q. Bao and T. V. H. Nguyen, “Institutional quality, innovation, and firm internationalization: Evidence from manufacturing SMEs in Vietnam,” Technological Forecasting and Social Change, vol. 198, 2024, Art. no. 122977, doi: 10.1016/j.techfore.2024.122977.
[27] X. Tian, Q. Iqbal, and S. Akhtar, “Human resource development practices and organizational innovation: The mediating role of knowledge sharing,” Journal of Business Research, vol. 157, 2023, Art. no. 113556, doi: 10.1016/j.jbusres.2022.113556.
[28] J. F. Hair, G. T. M. Hult, C. M. Ringle, M. Sarstedt, N. P. Danks, and S. Ray, Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) using R: A workbook. Cham: Springer, 2023, doi: 10.1007/978-3-031-19252-2.
[29] K. J. Preacher and A. F. Hayes, “Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models,” Behavior Research Methods, vol. 40, no. 3, pp. 879–891, 2008, doi: 10.3758/BRM.40.3.879.
[30] P. M. Podsakoff, S. B. MacKenzie, J. Y. Lee, and N. P. Podsakoff, “Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies,” Journal of Applied Psychology, vol. 88, no. 5, pp. 879–903, 2003, doi: 10.1037/0021-9010.88.5.879.
[31] J. C. Nunnally and I. H. Bernstein, Psychometric theory, 3rd ed. New York, NY: McGraw-Hill, 1994.
[32] R. B. Kline, Principles and practice of structural equation modeling, 5th ed. New York, NY: Guilford Press, 2023.
[33] J. Henseler, C. M. Ringle, and M. Sarstedt, “A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling,” Journal of the Academy of Marketing Science, vol. 43, no. 1, pp. 115–135, 2015, doi: 10.1007/s11747-014-0403-8.
[34] T. N. Garavan, R. Carbery, and A. Rock, “Mapping human resource development: Scope, definition, and debates,” Human Resource Development Review, vol. 20, no. 4, pp. 387–416, 2021, doi: 10.1177/15344843211031262.
[35] I. Nonaka and H. Takeuchi, The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. New York, NY: Oxford University Press, 1995.
[36] W. M. Cohen and D. A. Levinthal, “Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation,” Administrative Science Quarterly, vol. 35, no. 1, pp. 128–152, 1990, doi: 10.2307/2393553.
[37] Government of Vietnam, Decision No. 749/QD-TTg dated June 3, 2020 approving the National Digital Transformation Program to 2025, with orientation to 2030, Hanoi: Government Office, 2020.
[38] Government of Vietnam, Decree No. 80/2021/ND-CP dated August 26, 2021 on support for small and medium-sized enterprises. Hanoi: Government Office, 2021.
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.13452
Các bài báo tham chiếu
- Hiện tại không có bài báo tham chiếu