NGHIÊN CỨU CƠ CHẾ PHÂN TỬ CỦA HOẠT TÍNH KHÁNG UNG THƯ PHỔI CỦA ALKALOID EVODIAMINE BẰNG PHƯƠNG PHÁP DOCKING PHÂN TỬ IN SILICO

Hoàng Văn Nhã; Từ Quang Tân; Vũ Thị Thu Thủy; Nguyễn Đức Hùng; Chu Hoàng Mậu

doi:10.34238/tnu-jst.13227

NGHIÊN CỨU CƠ CHẾ PHÂN TỬ CỦA HOẠT TÍNH KHÁNG UNG THƯ PHỔI CỦA ALKALOID EVODIAMINE BẰNG PHƯƠNG PHÁP DOCKING PHÂN TỬ IN SILICO

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 14/07/25 Ngày hoàn thiện: 14/08/25 Ngày đăng: 14/08/25

Các tác giả

1. Hoàng Văn Nhã, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn
2. Từ Quang Tân, Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên
3. Vũ Thị Thu Thủy, Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên
4. Nguyễn Đức Hùng , Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên
5. Chu Hoàng Mậu, Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên

Tóm tắt

Ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư toàn cầu, với sự ghi nhận khoảng 2,5 triệu ca mắc mới và 1,8 triệu ca tử vong năm 2022. Ung thư phổi không tế bào nhỏ, chiếm tỷ lệ lớn, đối mặt với thách thức điều trị do tính xâm lấn cao và kháng thuốc nhanh chóng, đòi hỏi các chiến lược mới vượt ngoài hóa trị truyền thống. Evodiamine, alkaloid tự nhiên từ Tetradium ruticarpum, đã chứng tỏ tiềm năng chống ung thư qua cơ chế kích hoạt apoptosis, giảm biểu hiện Bcl-2 và phospho-AKT, cũng như ức chế phospho-NF-κB. Protein chống apoptosis Bcl-2 (6GL8) ngăn chặn sự phóng thích yếu tố ty thể, trở thành mục tiêu quan trọng trong điều trị ung thư. Nghiên cứu này đã khám phá cơ chế phân tử của Evodiamine chống Bcl-2 (6GL8) trong ung thư phổi không tế bào nhỏ ở người bằng các phương pháp in silico. Docking phân tử cho thấy Evodiamine biểu lộ độ ổn định vượt trội và ái lực gắn kết mạnh hơn trong túi protein so với Navitoclax. Đánh giá đặc tính giống thuốcin silico tiết lộ đặc tính dược động học khả quan của Evodiamine, bao gồm hấp thu hiệu quả và chuyển hóa bền vững, dù tồn tại dấu hiệu độc tính. Những kết quả này khẳng định Evodiamine như ứng cử viên hàng đầu cho liệu pháp ung thư phổi không tế bào nhỏ thông qua ức chế apoptosis trung gian Bcl-2, tạo nền tảng cho việc phát triển các hợp chất an toàn hơn, hoạt tính nâng cao nhắm đến lộ trình apoptosis trong chống ung thư phổi.

Từ khóa

6GL8; Alkaloid; Chết theo chương trình; Docking phân tử; Đặc tính giống thuốc; Evodiamine

Toàn văn:

PDF

Tài liệu tham khảo

[1] F. Bray, M. Laversanne, H. Sung, J. Ferlay, R. L. Siegel, I. Soerjomataram, and A. Jemal, “Global cancer statistics 2022: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries,” CA: A Cancer Journal for Clinicians, vol. 74, no. 3, pp. 229–263, 2024.

[2] F. H. Tang, H. Y. T. Wong, P. S. W. Tsang, M. Yau, S. Y. Tam, L. Law, K. Yau, J. Wong, F. H. M. Farah, and J. Wong, “Recent advancements in lung cancer research: a narrative review,” Translational Lung Cancer Research, vol. 14, no. 3, 2025, Art. no. 975.

[3] P. Garg, S. Singhal, P. Kulkarni, D. Horne, J. Malhotra, R. Salgia, and S. S. Singhal, “Advances in non-small cell lung cancer: current insights and future directions,” Journal of Clinical Medicine, vol. 13, no. 14, 2024, Art. no. 4189.

[4] Shivika, M. Sharma, A. Bajpai, Z. A. Dar, R. Singh, and R. Bansal, “Therapeutic dominance of tyrosine kinase inhibitors in non-small cell lung cancer (NSCLC),” Bioorganic Chemistry, vol. 163, 2025, Art. no. 108660.

[5] S. Hashem, T. A. Ali, S. Akhtar, S. Nisar, G. Sageena, S. Ali, S. Al-Mannai, L. Therachiyil, R. Mir, I. Elfaki, M. M. Mir, F. Jamal, T. Masoodi, S. Uddin, M. Singh, M. Haris, M. Macha, and A. A. Bhat, “Targeting cancer signaling pathways by natural products: Exploring promising anti-cancer agents,” Biomedicine & Pharmacotherapy, vol. 150, 2022, Art. no. 113054.

[6] A. S. Choudhari, P. C. Mandave, M. Deshpande, P. Ranjekar, and O. Prakash, “Phytochemicals in Cancer Treatment: From Preclinical Studies to Clinical Practice,” Frontiers in Pharmacology, vol. 10, 2020, Art. no. 1614.

[7] J. Sharifi-Rad, S. Rajabi, M. Martorell, M. D. López, M. T. Toro, S. Barollo, D. Armanini, P. V. T. Fokou, G. Zagotto, G. Ribaudo, and R. Pezzani, “Plant natural products with anti-thyroid cancer activity,” Fitoterapia, vol. 146, 2020, Art. no. 104640.

[8] V. Mohan, R. Agarwal, and R. P. Singh, “A novel alkaloid, evodiamine causes nuclear localization of cytochrome-c and induces apoptosis independent of p53 in human lung cancer cells,” Biochemical and Biophysical Research Communications, vol. 477, no. 4, pp. 1065–1071, 2016.

[9] S. H. Kim, J. G. Kang, C. S. Kim, S. H. Ihm, M. G. Choi, and S. J. Lee, “Evodiamine Suppresses Survival, Proliferation, Migration and Epithelial–Mesenchymal Transition of Thyroid Carcinoma Cells,” Anticancer Research, vol. 38, no. 11, pp. 6339–6352, 2018.

[10] G. Sliwoski, S. Kothiwale, J. Meiler, and E. W. Lowe, “Computational methods in drug discovery,” Pharmacological Reviews, vol. 66, no. 1, pp. 334–395, 2014.

[11] S. K. Niazi and Z. Mariam, “Computer-aided drug design and drug discovery: A prospective analysis,” Pharmaceuticals, vol. 17, no. 1, 2024, Art. no. 22.

[12] V. T. Sabe, T. Ntombela, L. A. Jhamba, G. E. M. Maguire, T. Govender, T. Naicker, and H. G. Kruger, “Current trends in computer aided drug design and a highlight of drugs discovered via computational techniques: A review,” European Journal of Medicinal Chemistry, vol. 224, 2021, Art. no. 113705.

[13] Y. Wang, H. Ma, A. Narula, L. Liu, and K. S. Ahn, “Molecular targets and anticancer potential of evodiamine,” Phytochemistry Letters, vol. 52, pp. 92–103, 2022.

[14] J. J. Lu, J. L. Bao, X. P. Chen, M. Huang, and Y. T. Wang, “Alkaloids isolated from natural herbs as the anticancer agents,” Evidence‐Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2012, no. 1, 2012, Art. no. 485042.

[15] J. Y. Hong, S. H. Park, H. Y. Min, H. J. Park, and S. K. Lee, “Anti-proliferative effects of evodiamine in human lung cancer cells,” Journal of Cancer Prevention, vol. 19, no. 1, pp. 7–13, 2014.

[16] N. S. N. Hisam, A. Ugusman, N. F. Rajab, M. F. Ahmad, M. Fenech, S. L. Liew, and N. N. M. Anuar, “Combination therapy of navitoclax with chemotherapeutic agents in solid tumors and blood cancer: a review of current evidence,” Pharmaceutics, vol. 13, no. 9, 2021, Art. no. 1353.

[17] C. V. Hoang, T. Q. Tu, H. D. Nguyen, and M. H. Chu, “In silico studies of saponins from Hoya verticillata var. verticillate with important apoptosis potency,” Letters in Organic Chemistry, vol.22, pp. 1-9, 2025.

[18] P. Casara, J. Davidson, A. Claperon, G. Le Toumelin-Braizat, M. Vogler, A. Bruno, M. Chanrion, G. Lysiak-Auvity, T. Le Diguarher, J. B. Starck, and I. Chen, “S55746 is a novel orally active Bcl-2 selective and potent inhibitor that impairs hematological tumor growth,” Oncotarget, vol. 9, no. 28, 2018, Art. no. 20075.

[19] P. Chihomvu, A. Ganesan, S. Gibbons, K. Woollard, and M. A. Hayes, “Phytochemicals in drug discovery-A confluence of tradition and innovation,” International journal of molecular sciences, vol. 25, no. 16, 2024, Art. no. 8792.

[20] D. E. V Pires, T. L. Blundell, and D. B. Ascher, “pkCSM: Predicting Small-Molecule Pharmacokinetic and Toxicity Properties Using Graph-Based Signatures,” Journal of Medicinal Chemistry, vol. 58, no. 9, pp. 4066–4072, 2015.

[21] E. Sun and F. E. Cohen, “Computer-assisted drug discovery - a review,” Gene, vol. 137, no. 1, pp. 127–132, 1993.

[22] G. G. Ferenczy and M. Kellermayer, “Contribution of hydrophobic interactions to protein mechanical stability,” Computational and Structural Biotechnology Journal, vol. 20, pp. 1946–1956, 2022.

[23] B. Yang, P. Ren, L. Xing, S. Wang, and C. Sun, “Roles of hydrogen bonding interactions and hydrophobic effects on enhanced water structure in aqueous solutions of amphiphilic organic molecules,” Spectrochimica Acta Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy, vol. 296, 2023, Art. no. 122605.

[24] S. M. Vinod, S. M. Sreedevi, A. Krishnan, K. Ravichandran, P. Karthikeyan, B. Kotteswaran, and K. Rajendran, “Complexity of the role of various site-specific and selective sudlow binding site drugs in the energetics and stability of the acridinedione dye–bovine serum albumin complex: A molecular docking approach,” ACS Omega, vol. 8, no. 6, pp. 5634–5654, 2023.

[25] M. Y. Alsedfy, A. A. Ebnalwaled, M. Moustafa, and A. H. Said, “Investigating the binding affinity, molecular dynamics, and ADMET properties of curcumin-IONPs as a mucoadhesive bioavailable oral treatment for iron deficiency anemia,” Scientific Reports, vol. 14, no. 1, 2024, Art. no. 22027.

[26] F. Cheng, W. Li, G. Liu, and Y. Tang, “In silico ADMET prediction: recent advances, current challenges and future trends,” Current topics in medicinal chemistry, vol. 13, no. 11, pp. 1273-1289, 2013.

[27] Z. Hong, Z. Wang, B. Zhou, J. Wang, H. Tong, Y. Liao, P. Zheng, M. N. Jamshed, Q. Zhang, and H. Chen, “Effects of evodiamine on PI3K/Akt and MAPK/ERK signaling pathways in pancreatic cancer cells,” International Journal of Oncology, vol. 56, no. 3, pp. 783-793, 2020.

DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.13227

Các bài báo tham chiếu

Hiện tại không có bài báo tham chiếu



Ghi nhớ