CÓ BAO NHIÊU LOÀI CÁ Ở HỆ SINH THÁI CỬA SÔNG VIỆT NAM? | Hương | TNU Journal of Science and Technology

CÓ BAO NHIÊU LOÀI CÁ Ở HỆ SINH THÁI CỬA SÔNG VIỆT NAM?

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 21/08/23                Ngày hoàn thiện: 28/09/23                Ngày đăng: 28/09/23

Các tác giả

1. Đặng Thị Thanh Hương, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
2. Phạm Văn Long, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội
3. Nguyễn Trần Ngọc Mai, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
4. Đinh Gia Linh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
5. Trần Đức Hậu Email to author, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Tóm tắt


Để góp phần bảo tồn cá trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tác động của con người, nghiên cứu đã tiến hành thu thập, cập nhật tên khoa học và hệ thống phân loại cá ở các cửa sông Việt Nam. Qua đó, nghiên cứu này đã thống kê được 1.008 loài thuộc 484 giống, 148 họ, 38 bộ cá. Miền Trung là nơi có sự đa dạng loài nhất (562 loài), ngược lại miền Bắc kém đa dạng hơn do sự tương đồng cao về thành phần loài giữa các khu vực cửa sông. Nghiên cứu cũng ghi nhận được 7 loài có mặt trên 20 cửa sông, trong đó Sillago sihama là loài có phạm vi phân bố rộng nhất (26/28 cửa sông). Gobiiformes và Gobiidae là bộ và họ có số lượng giống và loài lớn nhất. Có 293 giống đơn loài và Cynoglossus là giống ghi nhận được nhiều loài nhất (23 loài). Bên cạnh đó, có 75 loài cá quý, hiếm được ghi nhận ở cửa sông Việt Nam, trong đó, 6 loài ở trong cả ba danh lục (Sách Đỏ Việt Nam, Nghị định số 26/2019/NĐ-CP và Danh lục Đỏ IUCN). Do vậy, dẫn liệu của nghiên cứu này là cơ sở khoa học trong công tác bảo tồn, khai thác bền vững nguồn lợi thủy sản ở hệ sinh thái đặc trưng này.

Từ khóa


Bảo tồn; Cửa song; Định hướng nghiên cứu; Loài quý hiếm; Thành phần loài

Toàn văn:

PDF

Tài liệu tham khảo


[1] D. W. Pritchard, “‘What is an estuary: physical viewpoint’. In Lauf, G. H. (ed.). Estuaries.,” Am. Assoc. Adv. Sci., vol. 83, pp. 2-5, 1967.

[2] D. S. McLusky and M. Elliott, The Estuarine Ecosystem: Ecology, Threats and Management. New York: Oxford University Press, 2004.

[3] T. T. Vu, Estuarine ecosystems of Vietnam (Exploitation, maintenance and management resources for sustainable development. Vietnam Education Publishing House, 2009.

[4] T. T. N. Pham, D. H. Tran, and V. Q. Nguyen, “An initial overview of ecosystem services from mangrove forests in Viet Nam,” HNUE J. Sci. Nat. Sci., vol. 66, no. 4F, pp. 31-40, 2021, doi: 10.18173/2354-1059.2021-006.

[5] V. Ferreira, F. Le Loc’h, F. Ménard, T. Frédou, and F. L. Frédou, “Composition of the fish fauna in a tropical estuary: the ecological guild approach,” Sci. Mar., vol. 83, no. 2, pp. 1-10, Jun. 2019, doi: 10.3989/scimar.04855.25A.

[6] Z. Chen, Q. Ren, C. Liu, and W. Xian, “Seasonal and spatial variations in fish assemblage in the Yangtze estuary and adjacent waters and their relationship with environmental factors,” J. Mar. Sci. Eng., vol. 10, no. 11, p. 1679, Nov. 2022, doi: 10.3390/jmse10111679.

[7] T. D. Harrison and A. K. Whitfield, “Global biogeography of estuary-associated fishes,” J. Mar. Biol. Assoc. United Kingdom, vol. 102, no. 1-2, pp. 113-131, Mar. 2022, doi: 10.1017/S0025315422000285.

[8] D. H. Tran et al., “The potential biodiversity of Ayu, as evidenced by differences in its early development and growth between Vietnam and Japan,” Environ. Biol. Fish., vol. 97, no. 12, pp. 1387-1396, Oct. 2014, doi: 10.1007/S10641-014-0229-8.

[9] D. H. Tran and T. T. Ta, “Dependence of Hainan medaka, Oryzias curvinotus (Nichols & Pope, 1927), on salinity in the Tien Yen estuary of northern Vietnam,” Anim. Biol., vol. 66, no. 1, pp. 49-64, 2016, doi: 10.1163/15707563-00002486.

[10] D. H. Tran, M. Kuroki, and M. H. Pham, “Migration patterns of two gizzard shads, Clupanodon thrissa (L., 1758) and Nematalosa nasus (Bloch, 1795) (Clupeiformes: Clupeidae), from Vietnam as revealed by otolith microchemistry analyses,” ACTA Zool. Bulg., vol. 73, no. 3, pp. 409-416, 2021.

[11] T. N. Nguyen et al., “Variation in the allometry of morphometric characteristics, growth, and condition factors of wild Bostrychus sinensis (Butidae) in Northern Vietnam,” Pak. J. Zool., vol. 55, no. 2, 2022, doi: 10.17582/journal.pjz/20200917140936.

[12] D. A. Le, D. K. Uong, D. T. Tran, and T. Vo, “Position resources of estuarine system in Vietnam,” in Anthology of Marine Environment and Resources, Publishing House for Science and Technology, 2011, pp. 20–28.

[13] V. H. Nguyen and S. V. Ngo, Freshwater fishes of Viet Nam, vol. I. Hanoi: Agricultural Publishing House, 2001.

[14] V. H. Nguyen, Freshwater Fish of Vietnam, vol. II. Hanoi: Agricultural Publishing House, 2005.

[15] V. H. Nguyen, Freshwater fishes of Viet Nam, vol. III. Hanoi: Agricultural Publishing House, 2005.

[16] D. H. Tran, L. H. T. Nguyen, and T. N. Nguyen, “First data of goby fish in Tien Hai Wetland Nature Reserve, Thai Binh Province,” J. Sci. Nat. Sci., vol. 65, no. 10, pp. 143-153, Oct. 2020, doi: 10.18173/2354-1059.2020-0058.

[17] V. L. Pham, H. N. Chu, T. T. H. Dang, H. H. Nguyen, and D. H. Tran, “Additional data on species diversity of gobies (Actinopteri: Gobiiformes) in Xuan Thuy National Park, Nam Dinh province,” Hue Univ. J. Sci. Nat. Sci., vol. 132, no. 1B, Jun. 2023, doi: 10.26459/hueunijns.v132i1B.7050.

[18] H. T. Pham, T. T. H. Nguyen, T. T. Lai, and S. T. Mai, “Vulnerability to climate change of coastal mangroves in northern Vietnam,” Proceedings of the 6th national scientific conference on Ecology and Biology Resources. Publishing House for Science and Technology, 2015, pp. 1723-1728.

[19] T. T. Ta, D. H. Tran, X. H. Nguyen, and V. L. Pham, “Fish distribution in the Ba Che and Tien Yen rivers,” Acad. J. Biol., vol. 42, no. 2, pp. 41-53, Jun. 2020, doi: 10.15625/2615-9023/v42n2.14782.

[20] X. H. Nguyen, H. M. Doan, and T. H. L. Hoang, “Fish composition in Bach Dang estuary, Quang Ninh province,” in Basic research problems in life sciences, Ha Noi: Science and Technics Publishing House, 2004, pp. 121-122.

[21] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, and H. T. A. Le, “Fish composition in Van Uc estuarine area, Hai Phong,” Science and Technology Journal of Agriculture & Rural Development, vol. 191, no. 2. pp. 78-84, 2012.

[22] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, and T. M. D. Nguyen, “Species composition of fishes in Ba Lat estuary,” Proceedings of the 5th National Scientific Conference on Ecology and Biology Resources. Agriculture Publishing House, 2013, pp. 678-681.

[23] H. D. Nguyen, T. M. H. Ngo, and D. H. Tran, “List of fish in the Hong River, Viet Nam,” Proceedings of the First National Conference on Ichthyology in Vietnam. Publishing House for Science and Technology, Ha Noi, 2019, pp. 22-39.

[24] T. H. Ho and T. T. N. Hoang, Status of biological diversity in Xuan Thuy National Park, Nam Dinh Province. Hanoi: Hong Duc Publishing House (In Vietnamese), 2015.

[25] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, D. G. Le, and T. T. Vu, “Diversity of fish composition in the area of Hoi estuary, Thanh Hoa province,” Proceedings of the 2nd national conference on Marine biology and Sustainable development. Publishing House for Science and Technology, Hanoi, 2014, pp. 79-85. doi: 10.15625/MBSD2.2014-0008.

[26] N. T. Hoang, T. Y. Nguyen, A. T. Ho, and K. T. Nguyen, “Species composition of fish in estuary area of Mai Giang river in Quynh Luu and Hoang Mai districts, Nghe An province,” Proceedings of the 7th National Scientific Conference on Ecology and Biology Resources, Publishing House for Science and Technology, 2015, pp. 382-387, doi: 10.13140/RG.2.2.22751.97445.

[27] T. N. Nguyen, T. N. P. Le, and X. H. Nguyen, “Fish species composition in the Hoi estuarine area, Nghe An Province,” VNU J. Sci. Sci. Technol., vol. 30, no. 6S, pp. 177-183, 2014.

[28] V. Q. Bien and V. P. Vo, “Species composition of fish in lower Cua Sot river, Ha Tinh province,” Hue Univ. J. Sci. Nat. Sci., vol. 128, no. 1C, pp. 43-53, Jul. 2019, doi: 10.26459/hueuni-jns.v128i1C.5300.

[29] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, and P. D. Ta, “Diversity of fish species in the coatal area of Gianh estuary, Quang Binh province,” Proceedings of the 7th national Scientific conference on Ecology and Biological recource. Publishing House for Science and Technology, 2017, pp. 206-213.

[30] X. H. Nguyen, T. H. Nguyen, and T. N. Nguyen, “Diversity of fish species in the area of Nhat Le estuary, Quang Binh province,” Proceedings of the 6th national Scientific conference on Ecology and Biological recource. Publishing House for Science and Technology, 2015, pp. 573-581.

[31] T. N. Nguyen, T. H. Nguyen, and X. H. Nguyen, “Composition of fish species at Cua Dai estuary, Vu Gia-Thu Bon river system, Quang Nam province,” VNU J. Sci. Nat. Sci. Technol., vol. 28, no. 2S, pp. 25-33, 2012.

[32] T. T. V. Nguyen, T. T. T. Le, T. N. N. Bui, and V. Q. Vo, “Initial study of fish fauna in the Thu Bon estuary of Quang Nam province,” J. Mar. Sci. Technol., vol. 15, no. 1, pp. 55-66, Apr. 2015, doi: 10.15625/1859-3097/15/1/4501.

[33] V. P. Vo and T. C. H. Tran, “Biodiversity on species composition of fish fauna in Bu Lu river, Thua Thien Hue province,” Hue Univ. J. Sci., vol. 49, pp. 111-121, 2008.

[34] C. T. Tran, V. P. Vo, P. U. V. Nguyen, and D. L. Bui, “Diversity of fish species composition in downstream basin of Cai River, Nha Trang city,” NTU J. Fish. Sci. Technol., vol. 2, pp. 97-111, 2020.

[35] X. H. Nguyen and N. T. Nguyen, “Fish species composition in the area of Soai Rap estuary, Ho Chi Minh city,” J. Biol., vol. 37, no. 2, pp. 141-150, Sep. 2015, doi: 10.15625/0866-7160/v37n2.6520.

[36] X. D. Nguyen, K. V. Bijeesh, X. Q. Ngo, and M. T. Nguyen, “Fish species composition, diversity, and migration in the Mekong Delta: a study in the Cua Tieu River, Vietnam,” Environ. Monit. Assess., vol. 194, no. S2, p. 769, Sep. 2022, doi: 10.1007/s10661-022-10174-w.

[37] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, and D. H. Nguyen, “Diversity of fish species composition in the erea of Co Chien estuary, Ben Tre province,” VNU Journal of Science:Natural Sciences and Technology, vol. 33, no. 1S. pp. 246-256, 2017.

[38] H. D. Cao, X. T. Tong, and D. K. T. Huynh, “Research species composition and characteristics distribution of fish in Cai Lon river, Kien Giang province,” HCMUE J. Sci., vol. 61, pp. 132-145, 2014.

[39] X. D. Nguyen and V. T. Nguyen, “Species diversity of the fish fauna of the coastal area in Duy Hai district, Tra Vinh province, Vietna,” TNU J. Sci. Technol., vol. 226, no. 10, pp. 245-254, Jul. 2021, doi: 10.34238/tnu-jst.4454.

[40] X. H. Nguyen, T. D. Nguyen, and T. N. Nguyen, “Fish species composition in the Dinh An estuary, Tra Vinh province,” VNU J. Sci. Nat. Sci. Technol., vol. 32, no. 1S, pp. 69-76, 2016.

[41] D. D. Tran, P. C. B. Le, M. Q. Dinh, V. N. Duong, and T. T. Nguyen, “Fish species composition variability in Cu Lao Dung, Soc Trang, Vietnam,” AACL Bioflux, vol. 14, no. 4, pp. 1865-1876, 2021.

[42] D. D. Tran and T. H. Y. Hong, “Study on fish species composition and abundance in the lower areas of Bassac River,” J. Sci. Can Tho Univ., vol. 55, no. 4B, pp. 140-147, 2019, doi: 10.22144/ctu.jvn.2019.118.

[43] N. U. Vu, V. H. Au, and P. V. Huynh, “Status of fish biodiversity and fishing on Hau River, Mekong Delta, Vietnam,” Ann. Limnol. - Int. J. Limnol., vol. 56, no. 14, pp. 1-11, Jun. 2020, doi: 10.1051/limn/2020012.

[44] X. H. Nguyen, T. N. Nguyen, H. P. Do, T. N. A. Tran, and M. D. Nguyen, “Fish diversity in coastal and estuarine areas of Ca Mau province,” Proceeding of the 4th National Scientific Conference on Biological Research and Teaching in Vietnam. Publishing House for Science and Technology, Ha Noi, 2020, pp. 84–93, doi: 10.15625/vap.2020.00010.

[45] T. T. Tran, “Comparison of early life histories of euryhaline fishes in estuaries between Vietnam and Japan,” PhD Thesis, Kochi University, 2018.

[46] H. M. Nguyen, “Study on species composition and distribution of larvae and juveniles in the Ka Long estuary, Quang Ninh province,” PhD Thesis, Vietnam National University of Science, Ha Noi (In Vietnamese), 2022.

[47] T. T. Tran, T. N. Ha, and D. H. Tran, “Occurrence of fish larvae and juveniles in the bank waters at the mouth of the So estuary, nam Dinh Province,” J. Biol., vol. 39, no. 2, pp. 152-160, 2017, doi: 10.15625/0866-7160/v39n2.8397.

[48] Fricke, R., Eschmeyer, W. N. and R. van der Laan (eds), “Eschmeyer’s Catalog of Fishes California Academy of Sciences,” Fricke, R. Eschmeyer, W. N. R. van der Laan, 2023. [Online]. Available: https://www.calacademy.org/scientists/projects/eschmeyers-catalog-of-fishes. [Accessed Mar. 17, 2023].

[49] Ministry of science and technology, Vietnam Red Data Book, Part I: Animals. Hanoi: Publishing House for Science and Technology (In Vietnamese), 2007.

[50] The Vietnamese Government, “Decree No 26/2019/ND-CP regulating a number of articles and measures to implement the Fisheries Law,” 2023. [Online]. Available: https://vanban.chinhphu.vn/default.aspx?pageid=27160&docid=196438. [Accessed Mar. 17, 2023].

[51] IUCN, “The IUCN Red List of Threatened species,” Version 2022-2, 2022. [Online]. Available: https://www.iucnredlist.org/. [Accessed Mar. 17, 2023].

[52] Ministry of Fisheries, Vietnam fisheries resources. Agricultural Publishing House (In Vietnamese), 1996.

[53] M. H. Nguyen et al., “Results of biodiversity research on wetland ecosystem at the northeast coast region of Vietnam,” Vietnam J. Hydro - Meteorol., vol. 734, pp. 13-27, 2022.

[54] D. H. Tran, T. A. Nguyen, H. N. Chu, T. H. Mai, H. M. Nguyen, and T. T. Tran, “Species composition and distribution patterns of Pseudogobius (Gobiiformes: Oxudercidae) in Northern Vietnam,” HNUE J. Sci., vol. 64, no. 10A, pp. 38-47, 2019, doi: 10.18173/2354-1059.2019-0050.

[55] D. H. Tran, H. H. Nguyen, and M. L. Ha, “Length-weight relationship and condition factor of the mudskipper (Periophthalmus modestus) in the Red River delta,” Reg. Stud. Mar. Sci., vol. 46, 2021, doi: 10.1016/j.rsma.2021.101903.

[56] T. N. A. Do and D. H. Tran, “Potential application of artificial neural networks for analyzing the occurrences of fish larvae and juveniles in an estuary in northern Vietnam,” Aquat. Ecol., 2022, doi: 10.1007/s10452-022-09959-5.

[57] M. L. Ha, H. H. Nguyen, T. T. Ta, X. H. Nguyen, and D. H. Tran, “Spatio-temporal occurrence of different early life stages of Periophthalmus modestus in a tropical estuary,” Anim. Biol., vol. 72, no. 2, 2022, doi: 10.1163/15707563-bja10074.

[58] T. T. Ta, D. H. Tran, G. L. Dinh, H. M. Nguyen, T. T. Tran, and M. L. Ha, “Planktonic larvae of Luciogobius sp. (Gobiidae) in a tropical estuary,” Reg. Stud. Mar. Sci., vol. 48, 2021, doi: 10.1016/j.rsma.2021.102068. 2352-4855.

[59] M. Barletta and A. R. A. Lima, “Systematic review of fish ecology and anthropogenic impacts in South American estuaries: Setting priorities for ecosystem conservation,” Front. Mar. Sci., vol. 6, May 2019, doi: 10.3389/fmars.2019.00237.

[60] L. A. Freeman, D. R. Corbett, A. M. Fitzgerald, D. A. Lemley, A. Quigg, and C. N. Steppe, “Impacts of urbanization and development on estuarine ecosystems and water quality,” Estuaries and Coasts, vol. 42, no. 7, pp. 1821-1838, Nov. 2019, doi: 10.1007/s12237-019-00597-z.

[61] T. N. A. Do, D. H. Tran, and M. Ashley, “Employing a novel hybrid of GA-ANFIS model to predict distribution of whiting fish larvae and juveniles from tropical estuaries in the context of climate change,” Ecol. Inform., vol. 71, p. 101780, Nov. 2022, doi: 10.1016/j.ecoinf.2022.101780.

[62] V. L. Pham, T. T. H. Dang, T. T. D. Nguyen, X. H. Nguyen, and D. H. Tran, “Values and conservation of goby (Actinopteri: Gobiiformes) in Xuan Thuy National Park,” TNU J. Sci. Technol., vol. 228, no. 05, pp. 363-371, Apr. 2023, doi: 10.34238/tnu-jst.7412.

[63] D. H. Tran and T. T. Ta, “Fish diversity and fishery status in the Ba Che and Tien Yen rivers, northern Vietnam, with consideration on factors causing recent decline of fishery products,” Kuroshio Sci., vol. 7, no. 2, pp. 113-122, 2014.




DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.8604

Các bài báo tham chiếu

  • Hiện tại không có bài báo tham chiếu
Tạp chí Khoa học và Công nghệ - Đại học Thái Nguyên
Phòng 408, 409 - Tòa nhà Điều hành - Đại học Thái Nguyên
Phường Tân Thịnh - Thành phố Thái Nguyên
Điện thoại: 0208 3840 288 - E-mail: jst@tnu.edu.vn
Phát triển trên nền tảng Open Journal Systems
©2018 All Rights Reserved