PHÂN BỐ VÀ ĐỊA HÓA CỦA CHÌ TRONG TRẦM TÍCH KÊNH RẠCH  BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI HOẠT ĐỘNG DÂN SINH

Lê Quang Huy; Tô Thị Hồng Chuyên; Nguyễn Văn Đông; Lê Thị Huỳnh Mai; Nguyễn Thành Nho

doi:10.34238/tnu-jst.9301

PHÂN BỐ VÀ ĐỊA HÓA CỦA CHÌ TRONG TRẦM TÍCH KÊNH RẠCH BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI HOẠT ĐỘNG DÂN SINH

Thông tin bài báo

Ngày nhận bài: 28/11/23 Ngày hoàn thiện: 22/03/24 Ngày đăng: 22/03/24

Các tác giả

1. Lê Quang Huy, 1) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; 2) Viện Ứng dụng công nghệ và Phát triển bền vững - Trường Đại học Nguyễn Tất Thành
2. Tô Thị Hồng Chuyên, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
3. Nguyễn Văn Đông, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
4. Lê Thị Huỳnh Mai, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
5. Nguyễn Thành Nho , Viện Ứng dụng công nghệ và Phát triển bền vững - Trường Đại học Nguyễn Tất Thành

Tóm tắt

Các cửa sông có rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng giảm thiểu chất ô nhiễm từ đất liền ra biển. Tuy nhiên, những thay đổi về tính chất hóa lý của nước và trầm tích có thể ảnh hưởng đến sự phân bố của chất ô nhiễm theo thời gian và không gian, bao gồm cả kim loại nặng, chúng có thể gây ra rủi ro sinh thái cho sinh vật theo thủy triều và mùa. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng phương pháp chiết tuần tự các phân đoạn hóa học để đánh giá sự phân bố của chì (Pb) và rủi ro sinh thái trong trầm tích ở các con rạch bị ảnh hưởng bởi chế độ thủy triều vùng cửa sông có rừng ngập mặn Cần Giờ. Kết quả cho thấy hàm lượng chì tổng số dao động trong khoảng 16.92 – 24.55 mg/kg, có nguồn gốc chủ yếu từ các nguồn tự nhiên được phóng thích và tích lũy trong quá trình phong hóa. Kết luận này có thể được chứng minh qua hàm lượng Pb liên kết chủ yếu với khoáng silicate – F4, cụ thể F4 > F3 > F2 > F1 và chỉ số tích lũy địa lý (Igeo) < 0. Mã đánh giá rủi ro (RAC) < 10% tại các điểm lấy mẫu cho thấy rủi ro sinh thái của Pb ở mức thấp và các hoạt động nhân sinh không phải là nhân tố chính có thể ảnh hưởng đến địa hóa học của Pb.

Từ khóa

Chì; Chiết tuần tự; Kim loại; Trầm tích; Cần Giờ

Toàn văn:

PDF (English)

Tài liệu tham khảo

[1] A. R. Usman, R. S. Alkredaa, and M. Al-Wabel, "Heavy metal contamination in sediments and mangroves from the coast of Red Sea: Avicennia marina as potential metal bioaccumulator," Ecotoxicology and Environmental Safety, vol. 97, pp. 263-270, 2013.

[2] C. Marchand, E. Lallier-Vergès, F. Baltzer, P. Albéric, D. Cossa, and P. Baillif, "Heavy metals distribution in mangrove sediments along the mobile coastline of French Guiana," Marine Chemistry, vol. 98, no. 1, pp. 1-17, 2006.

[3] N. Bodin et al., "Assessment of trace metal contamination in mangrove ecosystems from Senegal, West Africa," Chemosphere, vol. 90, no. 2, pp. 150-157, 2013.

[4] J.-f. Peng, Y.-h. Song, P. Yuan, X.-y. Cui, and G.-l. Qiu, "The remediation of heavy metals contaminated sediment," Journal of hazardous materials, vol. 161, no. 2-3, pp. 633-640, 2009.

[5] A. Tessier, P. G. Campbell, and M. Bisson, "Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals," Analytical Chemistry, vol. 51, no. 7, pp. 844-851, 1979.

[6] K.-C. Yu, L.-J. Tsai, S.-H. Chen, and S.-T. Ho, "Chemical binding of heavy metals in anoxic river sediments," Water Research, vol. 35, no. 17, pp. 4086-4094, 2001.

[7] D. Dong, Y. M. Nelson, L. W. Lion, M. L. Shuler, and W. C. Ghiorse, "Adsorption of Pb and Cd onto metal oxides and organic material in natural surface coatings as determined by selective extractions: new evidence for the importance of Mn and Fe oxides," Water Research, vol. 34, no. 2, pp. 427-436, 2000.

[8] P. Gundersen and E. Steinnes, "Influence of pH and TOC concentration on Cu, Zn, Cd, and Al speciation in rivers," Water Research, vol. 37, no. 2, pp. 307-318, 2003.

[9] J.-M. Garnier, P. Ciffroy, and L. Benyahya, "Implications of short and long term (30 days) sorption on the desorption kinetics of trace metals (Cd, Zn, Co, Mn, Fe, Ag, Cs) associated with river suspended matter," Science of the Total Environment, vol. 366, no. 1, pp. 350-360, 2006.

[10] T. Guo, R. DeLaune, and W. P. Jr, "The influence of sediment redox chemistry on chemically active forms of arsenic, cadmium, chromium, and zinc in estuarine sediment," Environment International, vol. 23, no. 3, pp. 305-316, 1997.

[11] A. Nissenbaum and D. J. Swaine, "Organic matter-metal interactions in recent sediments: the role of humic substances," Geochimica et Cosmochimica Acta, vol. 40, no. 7, pp. 809-816, 1976.

[12] J. L. S. Mounier, L. D. D. Lacerda, J. Benaim, and R. V. Marins, "Copper and mercury complexing capacity of organic matter from a mangrove mud flat environment, Sepetiba Bay, Brazil," Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, vol. 67, pp. 519-525, 2001.

[13] M. Kersten and U. Förstner, "Effect of sample pretreatment on the reliability of solid speciation data of heavy metals—implications sesfor the study of early diagenetic processes," Marine Chemistry, vol. 22, no. 2-4, pp. 299-312, 1987.

[14] C. Marchand, E. Lallier-Vergès, F. Baltzer, P. Albéric, D. Cossa, and P. J. M. C. Baillif, "Heavy metals distribution in mangrove sediments along the mobile coastline of French Guiana," Marine Chemistry, vol. 98, no. 1, pp. 1-17, 2006.

[15] Z. Wen-jiao, C. Xiao-yong, and L. J. M. E. P. S. Peng, "Accumulation and biological cycling of heavy metal elements in Rhizophora stylosa mangroves in Yingluo Bay, China," Marine Ecology Progress Series, vol. 159, pp. 293-301, 1997.

[16] L. H. Defew, J. M. Mair, and H. M. J. M. P. B. Guzman, "An assessment of metal contamination in mangrove sediments and leaves from Punta Mala Bay, Pacific Panama," Marine Pollution Bulletin, vol. 50, no. 5, pp. 547-552, 2005.

[17] C. Sanchiz, A. M. García‐Carrascosa, and A. J. M. E. Pastor, "Heavy metal contents in soft‐bottom marine macrophytes and sediments along the Mediterranean coast of Spain," Marine Ecology, vol. 21, no. 1, pp. 1-16, 2000.

[18] V. N. Nam, L. V. Sinh, M. Miyagi, S. Baba, and H. T. Chan, "Studies in Can Gio Mangrove Biosphere Reserve Ho Chi Minh City, Viet Nam," ISME Mangrove Ecosystems Technical Reports No. 6, 2014.

[19] P. Hong, "Assessment of the damages caused by chemical war on mangrove forests in Vietnam," Final Report of the National Project: “Assessment of the damages caused by chemical war on the nature in Vietnam,” National Environment Agency, (in Vietnamese), 1997.

[20] C. Kuenzer and V. Q. Tuan, "Assessing the ecosystem services value of Can Gio Mangrove Biosphere Reserve: Combining earth-observation- and household-survey-based analyses," Applied Geography, vol. 45, pp. 167-184, 2013.

[21] A. F. Van Loon, B. Te Brake, M. H. Van Huijgevoort, and R. Dijksma, "Hydrological classification, a practical tool for mangrove restoration," PloS one, vol. 11, no. 3, 2016, Art. no. e0150302.

[22] R. A. MacKenzie et al., "Sedimentation and belowground carbon accumulation rates in mangrove forests that differ in diversity and land use: a tale of two mangroves," Wetlands Ecology and Management, vol. 24, no. 2, pp. 245-261, 2016.

[23] K. Schwarzer, N. C. Thanh, and K. Ricklefs, "Sediment re-deposition in the mangrove environment of Can Gio, Saigon River estuary (Vietnam)," Journal of Coastal Research, vol. 75, no. sp1, pp. 138-142, 2016.

[24] S. Costa-Böddeker, P. Hoelzmann, H. D. Huy, H. A. Nguyen, O. Richter, and A. J. M. P. B. Schwalb, "Ecological risk assessment of a coastal zone in Southern Vietnam: Spatial distribution and content of heavy metals in water and surface sediments of the Thi Vai Estuary and Can Gio Mangrove Forest," Marine Pollution Bulletin, vol. 114, no. 2, pp. 1141-1151, 2017.

[25] N. Thanh-Nho, E. Strady, T. T. Nhu-Trang, F. David, and C. Marchand, "Trace metals partitioning between particulate and dissolved phases along a tropical mangrove estuary (Can Gio, Vietnam)," Chemosphere, vol. 196, pp. 311-322, 2018.

[26] J. M. Matong, L. Nyaba, and P. N. Nomngongo, "Fractionation of trace elements in agricultural soils using ultrasound-assisted sequential extraction prior to inductively coupled plasma mass spectrometric determination," Chemosphere, vol. 154, pp. 249-257, 2016.

[27] S. Costa-Boeddeker, X. T. Le, P. Hoelzmann, C. S. Henko, P. V. Gaever, H. D. Hoang, J. P. Smol, and A. Schwalb, "Heavy metal pollution in a reforested mangrove ecosystem (Can Gio Biosphere Reserve, Southern Vietnam): Effects of natural and anthropogenic stressors over a thirty-year history," Science of Total Environment, vol. 716, 2020, Art. no. 137035.

[28] Canadian Council of Ministers of the Environment, "Canadian sediment quality guidelines for the protection of aquatic life: Summary tables. Updated," in Canadian environmental quality guidelines, Canadian Council of Ministers of the Environment, Winnipeg, 2002.

[29] Hull, R. and G.W. Suter, ''Toxicological benchmarks for screening contaminants of potential concern for effects on sediment-associated biota: 1994 Revision''. Environmental Restoration Program. 1994.

[30] T. B. Tran and H. M. Bui, "Effect of land-use changes resulting from shrimp farming on acid sulfate soils in the Can Gio coastal wetland area (Vietnam)," Polish Journal of Soil Science, vol. 51, no. 2, pp. 205-216, 2018.

[31] G. Perin, L. Craboledda, M. Lucchese, R. Cirillo, L. Dotta, M. Zanette, and A. Orio, "Heavy metal speciation in the sediments of Northern Adriatic Sea. A new approach for environmental toxicity determination," Heavy Metal Environment, vol. 2, no. 1, pp. 454-456, 1985.

[32] E. D. A. Passos, J. C. Alves, I. S. Santos, J. D. P. H. Alves, C. A. B. Garcia, and A.C. S. Costa, "Assessment of trace metals contamination in estuarine sediments using a sequential extraction technique and principal component analysis," Microchemical Journal, vol. 96, no. 1, pp. 50-57, 2010.

[33] N. U. Benson, E. D. Udosen, J. P. Essien, W. U. Anake, A. E. Adedapo, O. A. Akintokun, O. H. Fred-Ahmadu, and A. A. Olajire, "Geochemical fractionation and ecological risks assessment of benthic sediment-bound heavy metals from coastal ecosystems off the Equatorial Atlantic Ocean," International Journal of Sediment Research, vol. 32, no. 3, pp. 410-420, 2017.

DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.9301

Các bài báo tham chiếu

Hiện tại không có bài báo tham chiếu



Ghi nhớ